Proje Değerleme ve Fizibilite Raporlama

Yatırımların amacı mal veya hizmetler üretip piyasaya arz etmek ve bunun sonucunda kar etmektir. Yatırım, ticari karlılığı üretilecek mal veya hizmetler için yeterli talebin bulunmasına ve bunların beklenen karı temin etme olanağı sağlayacak fiyatlarla satılmasına bağlıdır. Projenin girişimci yönünde incelenmesi, proje konusu  ürünün yer aldığı sektörün mevcut durumu ve geleceğe yönelik bekleyişlerin incelenmesi ve değerlendirilmesini içerir. Proje konusu mal veya hizmetlerin yer aldığı pazarın değerlendirilmesi mevcut durum ve geleceğe yönelik bekleyişler olarak incelenebilir.

Projenin yapılması durumunda yapılacak harcamalar tahmin edilerek, firmanın pazarlama politikaları ve genel fizibilite prensipleri dikkate alınarak toplam harcamalar ile ilgili bir gider tahmini yapılır.  Geliştirilmesi durumunda projenin gelir tahmini yapılarak bu tahmin sırasında varsayımlarda bulunulur. Bu varsayımlarda sektörün durumu, projenin bulunduğu yere yakın konumdaki benzer projelerin istatistiksel rakamları göz önünde bulundurularak, projenin bölge ve sektöredeki olası konumlandırılmasından yararlanılır.

Nihai inceleme ve değerlendirme çalışmaları, şirket ve tesis mahalline giderek yerinde incelemelerde bulunan, gerekli bilgi ve belgeleri temin eden teknik, ekonomik ve mali uzmandan oluşan ekip tarafından başlıca üç bölümde ve genel olarak aşağıdaki kriterlere göre yapılır.

Teknik Değerlendirme:

Projenin teknik değerlendirmesinde temel amaç, yatırım projesinin konu, ürünler, teknoloji, altyapı olanakları açısından incelenmesi, yapılacak yatırımın fiziki boyutunun ve yatırım sonucunda ulaşılacak kapasitenin belirlenmesi olup, bu belirlemelerden yararlanarak sabit ve işletme sermayesi yatırım tutarları ile işletme döneminde projenin yaratacağı fonların hesaplanmasıdır.

Projenin Toplam Yatırım Tutarının Hesaplanması :

Toplam yatırım tutarı; projenin sabit yatırım tutarı ile işletme sermayesinden oluşur. Projenin sabit yatırım tutarı arsa, etüt ve proje, teknik yardım ve lisans, inşaat, makine ve teçhizat, navlun, sigorta, ithalat ve gümrükleme giderleri, montaj giderleri, taşıt ve demirbaşlar, işletmeye alma giderleri, genel giderler kalemlerinden oluşan gerçek fiziki maliyete, fiyat artışları, kur farkları, beklenmeyen giderler ve yatırım dönemi finansman giderlerinin eklenmesiyle belirlenir.

Ekonomik Değerlendirme:

Projenin ekonomik açıdan değerlendirilmesinde temel amaç, mevcut ve potansiyel talep ve arz koşullarını, proje konusu halen üretilen ve/veya üretilecek olan ürün(lerin) özelliklerini, projenin katma değer, istihdam ve döviz yaratma gücünü analiz etmektir. Bu çalışmalarda talep ve arz ölçekleri, talep ve arzı etkileyen faktörler, piyasanın yapısı ve özellikleri, rekabet olanakları, yatırımın bölge ve ülke kapasitesine katkısı araştırılır ve proje konusu halen üretilmekte veya üretilecek olan ürün(lerin) pazar olanakları ve talebin büyüklüğü belirlenir.

Mali Değerlendirme:

Teknik ve ekonomik değerlendirme raporlarının entegre edildiği mali değerlendirmede temel amaç; kredi talep eden şirketin geçmiş yıllardaki faaliyetlerinin, mali ve hukuki yapısının incelenmesi yoluyla şirketin mevcut durumunun belirlenmesi, projenin gerçekleştirilmesi ve tesisin işletmeye geçebilmesi için gerekli finansman ihtiyacının tespiti, bu ihtiyacın uygun finansman kaynaklarıyla karşılanmasına yönelik fon ihtiyaç ve kaynak tablosunun düzenlenmesi sonucunda, projenin gerçekleştirilebilirliğini ve proje gelirlerinin, kredi anapara taksit ve faiz geri ödemeleri ile yatırımcıya gelir yaratma gücüne sahip olup olmadığını belirlemektir. Açılacak kredi miktarı, projenin ihtiyacı, teşvik mevzuatı ve Bankamız kriterleri dikkate alınarak yapılan inceleme ve değerlendirme sonucuna göre saptanır ve yatırımın sağlam bir mali yapı içinde tamamlanması amaçlanır. Proje ve şirket bazında yapılacak inceleme ve değerlendirme sonuçlarına göre Bankamızca şirketin belli bir miktar özkaynak koyması da istenebilir.